De ziekte van Lyme, dat associëren we standaard met teken. We weten dat het een “gevaarlijke” ziekte is en dat we bij een tekenbeet meteen naar de huisarts moeten snellen, maar in de praktijk eindigt onze kennis hier vaak. Over symptomen, gevolgen, stadia en de behandeling, weten we in de praktijk zelden meer te vertellen. Daarom doen wij dan ook enkele belangrijke kenmerken uit de doeken.
De ziekte van Lyme is een infectie die veroorzaakt wordt door een bacterie. Deze bacterie is, net zoals de veroorzaker van syfilis, een zogenaamde spirocheet. De ziekte kan ook van moeder op kind worden overgedragen gedurende de zwangerschap. Behandeling is mogelijk, maar bij een te late behandeling kan chronische Lyme zich ontwikkelen. Over het algemeen wordt de ziekte meestal opgelopen na een beet van een teek en begint het vaak bij een rode huiduitslag, waarna griepachtige verschijnselen volgen. In verdere fasen kan het zenuwstelsel aangetast worden en kunnen gewrichtsaandoeningen en hartafwijkingen optreden. Aandacht voor de psychische gevolgen van de ziekte is zeker op zijn plaats. In het slechtste geval kan de dood volgen, bijvoorbeeld ten gevolge van hartfalen.
Verspreiding van de ziekte van Lyme
Het klopt dat de ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door teken, maar in theorie gaat het eigenlijk om een besmetting met Borrelia. Borrelia is een bacterie-achtig organisme dat we vooral bij egels, herten en knaagdieren aantreffen. Het is een van de vijf ziekten die in Europa door teken op de mens kan worden overgebracht. Wanneer een teek zich voedt met het bloed van een besmet dier en nadien een mens als nieuwe gastheer aanziet, dan kan het schadelijk organisme zich mee verspreiden. In de praktijk blijkt dat de ziekte zich niet meteen zal verspreiden, maar het pas na enkele uren voeden zal optreden. Het probleem: zo’n tekenbeet is pijnloos en begint pas na een heuse tijd (of helemaal niet) te jeuken, waarna het mogelijks al te laat is om de teek nog tijdig te verwijderen.
Je hebt een grotere kans op de ziekte in omgevingen waar veel dieren voorkomen, die rijk is aan planten en hoog gras kent. Vooral tussen de maanden juni en oktober noteren we het grootste risico. Ongeveer 10-20% van de Europese teken is een drager van Borrelia: bij iedere tekenbeet is het van belang om meteen bij de huisarts langs te gaan voor een check-up en bij eventuele latere symptomen meteen in te grijpen.
Symptomen van de ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme is een zogenaamde multisysteemziekte die over het algemeen een zeer grillig beloop kent. Het is niet zo dat de ziekte bij iedere mens dezelfde symptomen zal veroorzaken. Wel verloopt de ziekte klassiek over drie stadia waarbij de vaakst voorkomende verschijningsvormen grondig in kaart gebracht zijn. Inzicht hebben in deze veel voorkomende symptomen is belangrijk om een goede diagnose te stellen. We spreken echter in termen van “meestal” en “kan”, aangezien de symptomen niet bij iedere patiënt zullen optreden.
Eerste stadium: de lokale huidinfectie
Meestal wordt vrij snel, ongeveer vier tot tien dagen na de tekenbeet, een huidinfectie vastgesteld rondom de tekenbeet. Het is wel belangrijk om te weten dat bij ongeveer 50% van de lymepatiënten die huidinfectie nooit wordt vastgesteld.
Meestal gaat het om een pijn- en jeukloze rode infectie die zich als een ronde of ovale kring rond de beet ontwikkelt. De infectie breidt vrij snel uit en dat binnen een diameter van 5 tot 40 centimeter. Na verloop van tijd zal de infectie zich ook verspreiden naar andere locaties, waarbij de benen, de oksels, de romp en de liezen de meest voorkomende vindplaatsen zijn. In sommige gevallen kan de geïnfecteerde huid toch jeuken of kan het zelf pijn doen bij aanraking.
Heel vaak zal er gedurende dezelfde periode een griepachtig ziektebeeld optreden. Vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, koorts en neerslachtigheid zijn daarbij niet ongewoon. Toch kunnen deze ziektebeelden ook enige tijd later pas optreden. Treden deze verschijnselen op? Dan is het veel eenvoudiger om een diagnose vast te stellen en zal de arts vrij snel met een antibioticabehandeling starten. Bij niet-behandeling met antibiotica ontwikkelen sommige patiënten paarse onderhuidse knobbeltjes die zich kunnen situeren op de plaats van de beet, maar evenzeer rond de tepel, het scrotum, de neus of de oren.
Waar moet je op letten:
- Irritaties rondom de beet;
- Irritaties op andere plaatsen op het lichaam;
- Griepachtige verschijnselen;
- Vermoeidheid en psychische neerslachtigheid;
- Paarse onderhuidse knobbeltjes.
Tweede stadium: de uitgezaaide infectie
Aangezien de infectieverschijnselen uit het eerste stadium bij ongeveer 50% van de gevallen niet optreden, is het mogelijk dat niet tijdig wordt gereageerd door de patiënt of de arts. In dat geval kan de Borrelia-bacterie zich ook verspreiden via de bloedbanen en kan het zich in het centrale zenuwstelsel nestelen. Aanhoudende griepachtige verschijnselen zijn een belangrijk kenmerk, maar ook psychische problemen zullen nu een belangrijke rol innemen. In deze fase merken we vaak ook psychische vermoeidheid, concentratieproblemen, overreacties en geprikkeldheid op. Gedurende deze fase kan de bacterie zich over het hele lichaam verspreiden en zich in ieder orgaan settelen. In de praktijk treden het vaakst problemen op aan het zenuwstelsel, het hart of de gewrichten.
Vaak voorkomende symptomen die optreden gedurende dit tweede stadium:
- Hersenvliesontstekingen, waarbij koorts, sufheid en hevige hoofdpijn al dan niet kunnen ontbreken. Dubbelzicht en aangezichtsverlamming treden hier vaker op;
- Ontsteking van de ruggenmergzenuwen. Vaak resulteert dit in heftige pijn in een ledemaat of in de romp, soms resulteert het ook in een doof gevoel of een gevoel van krachteloosheid. Eventuele plasproblemen zijn ook geen uitzondering;
- Zwellingen en gewrichtspijn;
- Hartspierontsteking dat kan resulteren in het flauwvallen, een gevoel van benauwdheid, pijn in de borst of zelfs hartfalen.
Derde stadium: chronische Lyme
Van zodra voorgaande symptomen meer dan een jaar aanhouden, spreken we van chronische Lyme. Over het algemeen zullen we merken dat voorgaande symptomen wisselend optreden met zowel mindere als betere periodes. De chronische gevolgen zullen sterk verschillen tussen de patiënten en het kan hierbij gaan om spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, koortsachtige temperaturen, heftig zweten, chronische vermoeidheid en een doorlopend griepachtig gevoel.
Na verloop van tijd zullen vooral zenuw- en hersenaandoeningen optreden. Symptomen hiervan zijn een verhoogde prikkelbaarheid, geheugenproblemen, stemmingswisselingen, verminderde concentratie, ernstige hoofdpijn, gevoeligheid voor licht en geluid, slaapstoornissen en het “moeilijk vinden” van woorden of namen. Sommige patiënten ontwikkelen symptomen die doen denken aan ADHD, ADD, dementie, angststoornissen of psychotische stoornissen.
Ook de huid zal de gevolgen van de ziekte van Lyme nu duidelijk beginnen voelen. Vooral in de benen en armen ontstaat een zeer dunne huid die makkelijk irriteert.
Lyme diagnose
De diagnose van de ziekte van Lyme vindt plaats op basis van de ziekteverschijnselen, testen, het verhaal van de patiënt en de eigen ervaringen. Testuitslagen alleen geven nooit 100% zekerheid. Het ziektebeeld doet sterk denken aan andere ziekten (MS, epilepsie, ALS, …), waardoor het voor de arts moeilijk is om een zekere diagnose te stellen. Om de diagnose definitief vast te stellen zijn er dan ook verschillende methoden die allen van minsten even groot belang zijn. Wij zetten ze eventjes op een rijtje.
# 1. Het verhaal & de ziekteverschijnselen
Het is van groot belang om als patiënt te vermelden dat je een tekenbeet opgelopen hebt en eventuele klachten en irritaties te vermelden. Bij onzekerheid zal de arts een afweging maken: de behandeling opstarten of toch maar niet.
Om de arts te helpen bij het stellen van zijn diagnose is dan ook aangewezen om als patiënt de nodige hulp te bieden:
- Vertel je verhaal en doe eventuele klachten uit de doeken;
- Weet dat slechts de helft van de patiënten uitslag krijgen na een tekenbeet. Zelfs zonder uitslag doe je er nog steeds goed aan om het “verhaal van de tekenbeet” te vertellen;
- Krijg je wel uitslag? Neem er dan altijd meteen foto’s van. Neem foto’s van dichtbij en veraf, uit verschillende hoeken. Op die manier kan je jouw arts al een stuk verder helpen indien er zich later diagnoseproblemen stellen.
# 2. ELISA-test en Western blot-test
Er bestaan wel degelijk ook testen om de diagnose te vereenvoudigen, maar die zijn niet waterdicht. Zo zullen ELISA-testen gedurende de eerste acht weken van de infectie meestal negatief zijn: het lichaam heeft nog niet voldoende antistoffen aangemaakt. Ook nadien kan een test geen honderd procent zekerheid bieden: de testen tonen enkel de aanwezigheid van antistoffen aan en niet de aanwezigheid van Borellia zelf. Sommige patiënten maken weinig tot geen antistoffen aan en dan is het heel moeilijk om de ziekte van Lyme via dergelijke testen vast te stellen. Bij twijfel kan de arts je wel doorverwezen voor een zogenaamde Western blot-test in een gespecialiseerd laboratorium. Die test is een stuk gevoeliger, maar zal ook niet altijd soelaas bieden.
# 3. Hersenscans
Aangezien de ziekte van Lyme ook voor neurologische afwijkingen kan zorgen, kunnen hersenscans ook bepaalde afwijkingen vaststellen. Ook hier wil een afwijking uiteraard nog niet meteen zeggen dat het gaat om de ziekte van Lyme, maar kan ze – in combinatie met de andere criteria – wel aanleiding geven voor een soortgelijke diagnose. Vooral de SPECT- en PET-scan zijn doeltreffend om deze afwijkingen vast te stellen. Het moet gezegd worden: het voorkomen van hersenafwijkingen of wijzigingen in de hersenbloeddoorstroming is vaak iets dat we pas aantreffen bij chronische lymepatiënten, waardoor er vaak al een ‘ernstig vermoeden’ zal zijn. In de eerste fase van het ziekteverloop is het ook hier moeilijker om een goede diagnose te stellen.
# 4. Lumbaalpunctie
Niet alleen het bloed kan getest worden op de aanwezigheid van antistoffen, bij twijfel kan ook een ruggenprik volgen om het zogenaamd cerebrospinaal vocht aan een onderzoek te onderwerpen. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat dergelijke tests een kleinere slaagkans hebben om effectief een gegronde diagnose te stellen. Zowel een positieve als een negatieve uitslag ten gevolge van een lumbaalpunctie geeft geen zekerheid. Deskundigen geven steeds vaker aan geen lumbaalpunctie meer uit te voeren indien de andere onderzoeksmethoden reeds voldoende zekerheid geven. Vooral bij grote twijfel kan wel worden overgegaan tot een onderzoek van het hersenvocht.
Psychische aspecten bij de ziekte van lyme
Na lange zoektocht of misschien al direct na een tekenbeet, wordt er de diagnose Ziekte van Lyme gesteld. Er wordt uitgelegd wat de ziekte inhoudt, je krijgt een antibioticakuur mee en dan houdt het meestal op, ook al zijn er restverschijnselen.
Als je de diagnose te horen krijgt, komen er gevoelens naar boven. Hieronder staan een aantal gevoelens van lotgenoten.
Ongeloof en ontkenning
Woede en onmacht
“Vaak heb ik me afgevraagd waarom ik ziek ben geworden en anderen niet. Waarom verklaarde de artsen mij beter, terwijl ik nog zoveel klachten had?!”
“Ik was zo erg kwaad op mijn lijf wat mij in de steek liet. Een lijf wat zou moeten werken. Een lijf wat liet zien dat ik een zwak mens was.”
Verdriet
“Steeds opnieuw wou ik getroost worden. Een arm om me heen krijgen en troostende woorden horen. Het leek alsof mijn verdriet nooit stopte.”
Onzekerheid en angst
“Ik wist in het begin niet wat ik allemaal zou kunnen krijgen. Zou ik dood gaan? Zou ik in een rolstoel komen? De slechtste gedachtes schoten door mijn hoofd.”
“Ik vroeg me af hoe het verder moest met de toekomst. Zou mijn partner nog wel bij mij blijven? Zou ik nog wel vrienden overhouden? Zou ik nog wel kunnen werken?”
Hopeloosheid, schuldgevoel en depressie
“Steeds vroeg ik mijzelf af waarom ik ziek was geworden. Had ik iets verkeerds gedaan? Was dit alles mijn eigen schuld? Ik kon het niet geloven, maar toch kwamen de vragen elke keer weer terug.”
“Ik wou niet meer leven in een wereld waarin mijn eigen lichaam niet meer functioneerde. Waarin ik geen zeggenschap meer had over wat er met mijzelf gebeurde.”
Opluchting
“Al jaren liep ik met verschillende klachten, maar de artsen konden helemaal niks vinden. Het zou wel aan de stress liggen, waardoor ik me niet serieus genomen voelde. Eindelijk kreeg ik de diagnose ziekte van lyme en werd ik wel serieus genomen!”
Uitleg psychische klachten bij Lyme
Er zijn een aantal psychische aspecten bij de ziekte van Lyme. Vaak denkt men niet eerst aan Lyme, maar eerst aan een psychische ziekte. Bij mij was dat bv conversie.
Maar waarom wordt de ziekte van Lyme vaak verward met psychische ziektebeelden? En waarom is eigenlijk de ziekte van Lyme zo’n mysterie?
Sinds het vinden van de oorzaak van syfilis, begin 1900, weten psychiaters dat ernstige psychiatrische ziektebeelden veroorzaakt kunnen worden door een infectie van het centrale zenuwstelsel en dat vroegtijdige behandeling met antibiotica, mogelijk blijvende neurologische schade kan voorkomen. Syfilis was bekend als “de grote imitator” omdat het met zijn vele verschijningsvormen andere ziektebeelden kon nabootsen. De ziekteverschijnselen leken op die van psychiatrische aandoeningen, alleen lag de oorzaak in het centrale zenuwstelsel. Ditzelfde is nu aan de hand met Lyme.
De ziekte van Lyme is een aanslag op je lymfesysteem. Het lymfesysteem zorgt ervoor dat lichamelijk (bacterieën) en geestelijke (boosheid) dingen die niet van jou zijn of niet bij je horen uit je lichaam verdwijnen. Ook zorgt het lymfesysteem ervoor dat je jezelf kunt zijn. Dat je kan denken wat je denkt en dat je emoties jouw emoties zijn.
Het lymfesysteem wordt door de bacterie aangetast en hierdoor ben je niet meer jezelf.
Onbegrip omgeving
Bij welke ziekte dan ook kan er onbegrip ontstaan, zo ook bij Lyme. De ene dag kan je iets meer dan de andere dag. Je kan niet naar een verjaardag toe, omdat het te vermoeiend is. En zo kan je nog allerlei redenen verzinnen waardoor de omgeving onbegrip kan hebben.
Zelf heb ik geleerd dat je door voorlichting een stuk onbegrip weg kan halen. Hoe dan ook hebben een aantal mensen mijn ziekte toch niet begrepen. Vrienden hebben me verlaten en dat deed enorm veel pijn. Gelukkig komen hiervoor in de plaats weer nieuwe vrienden en daar bof ik mee.
Maar nog steeds (na een aantal jaar) krijg ik opmerkingen van familie, vrienden, kennissen, oftewel mijn omgeving, waardoor je ziet dat ze je niet begrijpen. Opmerkingen die enorm veel pijn doen en waarvan ik me afvraag als je er wel ooit helemaal aan kan wennen. Opmerkingen die wel of niet (ik denk/weet het merendeel onbewust) gegeven worden.
Bovenstaande is van mij op toepassing, maar ik weet zeker dat dit ook voor vele anderen geldt. Je omgeving kan het zeer goed begrijpen, juist helemaal niet en alles wat daartussen in zit.. 1 Ding is zeker, 100% begrijpen kan niemand je, omdat je een individu bent. Het ligt aan jou hoe je daar mee om kan gaan.
Rampzalige feiten en cijfers over de ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme komt er vaak voor in Nederland. Jaarlijks zijn er vele mensen die gebeten worden en hiervan krijgt ook een relatief groot deel de ziekte van Lyme. Maar hoe vaak wordt nou iemand precies gebeten en hoeveel mensen leiden er onder de ziekte van Lyme. Hier zijn de harde cijfers over deze nare ziekte die veroorzaak wordt door een van de kleinste beestjes in de natuur.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseert de overheid over volksgezondheid en een gezonde leefomgeving. De overheid had opdracht gegeven om een onderzoek uit te voeren naar de ziekte van Lyme, deze ziekte komt namelijk vaak voor en het brengt in sommige gevallen veel nadelen met zicht mee.
- Uit een onderzoek van het RIVM blijkt dat er heel wat mensen last hebben van teken en van de ziekte van Lyme en dat deze mensen soms ernstige klachten ondervinden.
- In het onderzoek kwam naar voren dat in 1994 ongeveer 6000 mensen last hadden van de ziekte van Lyme. In 2005 was dit vele malen meer, dit jaar waren het er 17000.
- Het aantal stopt hier niet bij, in 2009 waren dit er 22000 en in 2014 waren dit er 25000! Dit laat zien dat de ziekte vier keer zo vaak is voorgekomen door de jaren heen.
- Experts denken dat dit aantal alleen maar verder zal stijgen.
Houd wel in het achterhoofd dat van dit aantal alleen maar te maken heeft waarbij de huisarts een rode vlek aantroffen op het lichaam. Het blijkt dat deze rode vlek maar bij de helft van de tekenbeten voorkomt. Het aantal zal dan ook waarschijnlijk nog twee keer zo hoog zijn als dat er gegeven is.
Het is gewoon een feit dat teken een vervelend beetje kunnen zijn, ieder jaar worden er 1 miljoen mensen gestoken en sommigen hiervan worden ziek. Zo hebben veel mensen de ziekte van Lyme zonder dat ze dit weten. Het zal ook nog wel even duren voordat iedereen met Lyme bekend is en behandeld kan worden.
Tot die tijd kun je zelf er alles aan doen om tekenbeten zo snel mogelijk op te sporen, bekijk ons andere artikel over “Ziekte van Lyme, hoe te herkennen”.
Ziekte van lyme zelftest
Dit stuk is speciaal voor de personen die denken dat ze Lyme kunnen hebben of door een teek gebeten zijn geworden.
Vul het in en neem het mee naar een artsbezoek. Dit maakt het voor de arts en jezelf een heel stuk makkelijker!!! Onthoud wel dat dit alleen een geheugensteuntje is en absoluut geen bevestiging dat je Lyme hebt!
 |
Ik heb gezien dat ik door een teek ben gebeten ja/nee*
Zo ja, op ________________ (datum invullen) |
|
Ik heb een EM (rode rand/uitslag) gezien om de beet ja/nee*
Zo ja, op ________________ (datum invullen) |
|
Ik heb de teek verwijderd ja/nee*
Zo ja, met _______________________________________ (tekenpincet/handen/verdoofd met alchohol etc.) |
|
Ik merkte de eerste “vage” klachten op _____________ (datum invullen).
De klachten waren _____________________________________ ____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________ |
|
In de loop van de tijd heb ik de volgende symptomen gekregen:
(kruis aan welke symptomen) |
 |
Soort ring (erythema migrans genoemd), tot tientallen centimeters doorsnede. Andere typen uitslag zijn mogelijk. |
|
Plotselinge onverklaarbare koorts- of zweet-aanvallen, of koude rillingen. |
|
Vermoeidheid, verminderd uithoudingsvermogen. |
|
Gezwollen klieren (oksels, liezen, hals) |
|
Pijnlijke keel. |
|
Pijn in testikels, pijn in de onderbuik. |
|
Onregelmatige menstruatie zonder aanwijsbare oorzaak. |
|
Pijn in de borsten, melkproductie zonder reden. |
|
Slecht functionerende of geïrriteerde blaas en urinewegen. |
|
Verlies van libido of sterk verminderd seksueel functioneren. |
|
Maagproblemen, misselijkheid of branderigheid . |
|
Darmproblemen, te dunne ontlasting of verstopping. |
|
Pijn in de borst of ribben. |
|
Kortademigheid, hoesten. |
|
Onregelmatige of trage hartslag, overslaan van hartslagen, met benauwdheid als gevolg. |
|
Ruisend hart of hartklepproblemen (te constateren door een arts). |
|
Pijnlijke en/of gezwollen gewrichten van bijv. knieën, polsen, enkels of ellebogen. |
|
Pijnlijke, stijve nek of rug. |
|
Spierpijn of kramp in spieren. |
|
Trillen of ritmisch aantrekken van spieren in het gezicht of op andere plaatsen. |
|
Hoofdpijn, vaak gesitueerd bovenin het hoofd. |
|
Problemen in de nek, “piepen”en kraken van het nekgewricht, stijfheid en pijn. |
|
Tintelen, ongevoelige plekken, brandende of stekende pijn, die plotseling kan verspringen naar een andere plek. |
|
Verlamming in het gezicht, vaak aan één zijde, problemen met praten. |
|
Oogproblemen, dubbel zien, moeite met scherp zien, overgevoeligheid voor licht etc. |
|
Pijn of jeuk in oren, suizen, zoemen of fluiten in de oren, overgevoeligheid voor geluiden. |
|
Toegenomen gevoeligheid voor wagenziekte, hoogtevrees en verminderd evenwichtsgevoel. |
|
Duizeligheid, vaak draaierig in het hoofd. |
|
Trillen of schokken van ledematen. |
|
Verwardheid, problemen een gedachtespoor vast te houden. |
|
Concentratieproblemen, last met het lezen en begrijpen van een tekst. |
|
Vergeetachtigheid, slecht korttermijn geheugen. |
|
Problemen met samenhangend spreken, moeite met schrijven. |
|
Oriëntatieproblemen, verdwalen, naar een verkeerde plaats gaan om iets te doen.. |
|
Sterke stemmingswisselingen, onredelijk reageren op kritiek, depressiviteit, geestelijke instabiliteit. |
|
Slaapproblemen, te weinig slapen, of juist veel te lang slapen en vermoeid wakker worden. |
|
Na alcoholgebruik “katers” van abnormale afmetingen. |
|
Onverklaard gewichtsverlies of juist toename van het gewicht. |
|
Plotseling abnormaal haarverlies. |
|
Plaats voor zelf aantekeningen te maken:
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________ |
Veel gestelde vragen
Over de ziekte van Lyme zijn er nog heel wat onduidelijkheden en verwarringen bij patiënten. Vier veel voorkomende vragen verdienen enige verduidelijking.
# 1. Verschilt de behandeling tussen volwassenen en kinderen?
Aangezien de behandeling voornamelijk bestaat uit een antibioticakuur, kan het van belang zijn om het medicijn af te stemmen op het kind. Onder andere het gewicht en de leeftijd zullen hierbij een rol kunnen spelen. Het moet echter gezegd worden dat de behandeling van de ziekte bij kinderen een aparte expertise inhoudt waar niet iedere arts over beschikt. Het kan in dat geval ook aangeraden zijn om een gespecialiseerde arts te raadplegen, zeker in een vergevorderde fase van de ziekte. Vraag in dat geval meer informatie aan de huidige arts die voor de nodige doorverwijzing zal kunnen zorgen.
# 2. Ik merk geen infectie of vlek op rond de tekenbeet, ben ik nu ‘safe’?
De typische vlek of kring na de tekenbeet treedt bij ongeveer 50% van de patiënten op. Het is dan ook belangrijk om de focus niet alleen hierop te leggen, maar ook alert te zijn voor andere klachten. We denken hierbij aan bijvoorbeeld vermoeidheid, koorts, spierpijn of andere griepachtige verschijnselen. Bij twijfel is het belangrijk om meteen bij een arts langs te gaan.
# 3. Wat bij zwangerschap en de ziekte van Lyme?
Het is inmiddels veelvuldig aangetoond dat een zwangere moeder de ziekte kan overdragen op haar kind. Toch blijkt die kans niet heel groot te zijn. Wel zijn er al veelvuldig zwangerschapscomplicaties genoteerd, waaronder miskramen of vroeggeboorten. Het is dan ook van belang om zich langdurig te laten behandelen en voldoende te laten monitoren. Het moet wel gezegd worden dat de meeste medicijnen niet geschikt zijn voor het gebruik door zwangere vrouwen, wat de behandeling bemoeilijkt. Ook hier kan het eventueel raadzaam zijn om een specialist te raadplegen.
# 4. Kan ik anderen met de ziekte besmetten?
Er is nog heel weinig geweten over de overdraagbaarheid van de ziekte van Lyme. Er zijn bijvoorbeeld al heel wat gevallen genoteerd waarbij de ziekte naar het ongeboren kind werd overgedragen, maar dit is eerder een uitzondering dan de regel. De overdraagbaarheid via de moedermelk staat ter discussie, maar bijkomend wetenschappelijk onderzoek is nodig om dit met zekerheid te bevestigen of te ontkennen. Ook de overdraagbaarheid via bloedtransfusies of zelfs seksueel contact is niet wetenschappelijk uitgesloten. Op wetenschappelijk vlak zijn er duidelijk nog enkele hiaten, waardoor het van belang is om je arts te raadplegen bij specifieke vragen.
